ANKARA- Döviz kurlarının tarihi rekorlar kırdığı Türkiye’de iktisatta giderek artan meseleler ve erken seçim tartışmaları muhalefetin en değerli gündem başlığı. Muhalefet partileri ve toplumun farklı kesitleri iktisadın düzelmesi için erken seçime işaret ederken, parlamenter sistem tekliflerini ortaklaştırmak için masa kuran 6 siyasi parti, bu kere yeni bir ekonomik model maksadıyla ‘ekonomi masası’ kurmaya hazırlanıyor.

Türkiye’de iktisadın düzelmesi için bir iktidar değişikliğine muhtaçlık olduğunu söyleyen Millet İttifakı ortaklarından Demokrat Parti’nin (DP) Genel Lideri Gültekin Uysal ile derinleşen ekonomik krizi, erken seçim ve ortak aday tartışmaları ile ’devr-i sabık yaratacağız’ kelamlarını konuştuk.

Gültekin Uysal, Demokrat Parti Genel Merkezi’nde sorularımıızı yanıtladı.

‘TÜRKİYE’Yİ AVRUPA’NIN ÇİN’İ YAPMA DERDİNDELER’

Muhalefetin tabiriyle ‘yanlış iktisat siyasetlerinin sonucu bir döviz krizi’ yaşanıyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “Kurdaki rekabet gücü yatırım, üretim ve istihdamda artışa yol açar” dedi, bu süreci ‘ekonomik kurtuluş savaşı’ olarak kıymetlendirdi. Tıpkı vakitte da ‘Ne yaptığımızı biliyoruz’ dedi. Bu sistem işe fayda mı? Nasıl değerlendiriyorsunuz?

AK Parti’nin döviz- kur siyaseti Nasrettin Hoca’nın, “Diken alacağım onları koyunların geçtiği yerlere dikeceğim. Yünleri dikenlere takılacak, ben yünleri toplayacağım sonra onları ip yapıp pazarda satacağım ve borcumu ödeyeceğim” öyküsüne benziyor. İktidar şu an ülkenin kaynaklarını 19 yıl boyunca berbat yönetmiş olmanın çaresizliği içinde. Türkiye’nin iktisadi altyapısını tasfiye ettiler. Türkiye’de tarımdan başlayarak üretimin bütün alanlarını dolarize ettiler, ithalata dayalı bir sistem kurdular. Bugün Türkiye’yi Avrupa’nın Çin’i yapma derdindeler; ucuz iş gücü ile bir arada birebir vakitte ülkeyi Afgan ve Suriyelilerle birlikte bir mülteci merkezi haline getirmek istiyorlar. Bu çaresizlik içinde 128 milyar doları art kapıdan satarak sanal bir istikrar algısını -döviz kurunu sabit tutarak- yaratmaya çalıştılar lakin Covid–19 salgını anlaşılan bu süreci kısalttı ve açık vermelerine neden oldu.

‘İKTİDARIN İFLAS ETTİĞİNİ GÖRÜYORUZ’

Sayın Erdoğan’ın ‘ekonomik kurtuluş savaşı veriyoruz’ söylemi büsbütün kendi kitlesini motive etmek, ülkenin risklerini kendi risklerinden daha yüksek bir noktaya çekerek varlıklarını, savunulacak bir kale olarak gösterme uğraşı. Bugün iktidarın iflas ettiğini görüyoruz. Merkez Bankası’nın başında çok düşük profilli, akademik mesleği kuşkulu, talimatlı bir iktisatla atanmış, iradesi olmayan biri oturuyor. Türkiye, bugün maalesef bir akıl dışılık, cehaletleri hamasetlerinin önünde giden önder ve takımın elinde rehin kaldı.

‘EKONOMİDEKİ SIKINTILAR BELİRLENECEK, TAHLİL TEKLİFLERİ SUNULACAK‘

İktisatta yaşanan aksilikle birlikte muhalefet “altılı iktisat masası” kuruyor. Birinci toplantı ne vakit olacak? Neler yapacaksınız?

İktidara karşı muhalefetin ana dinamiği aslında sistem eleştirisi üzerinden. Bununla bir arada son günlerde daha görünür hale gelen döviz krizi, bu durumun sokağa ve şirketlere yansıması olumsuz bir geri dönüşü de beraberinde getirecek. Bugün milyonlarca insan ekonomik manada kaygı içinde; onların kaygılarını gidecek kuvvetli, tok bir faaliyet programını karşılıklı olarak yürüteceğiz. İktisatta iyi idare unsurlarını belirlemekle birlikte iktisattaki problemleri belirli başlıklar altında toplayıp tahlil teklifleriyle topluma sunacağız. Şimdi birinci toplantının takvimi netleşmedi fakat bugün yarın muhakkak olur.

‘TOPLUM ARTIK EKONOMİK KRİZİN DE BERBAT İDARENİN DE FARKINDA‘

Dolardaki artış dün birçok kentte sokakları hareketlendirdi. Sokaktaki bu hareketliliği nasıl okuyorsunuz?

Türkiye çok uzun vakittir resmi dataların neredeyse iki katı üstünde bir enflasyonla boğuşuyor. Personel, emekli, dar gelirli alım gücünü yitirdi. Fakat son iki haftalık süreçte Türkiye için neredeyse üç haneli hiper-enflasyon devri diyebileceğimiz üretim ve tedarik zincirlerinin akamete uğrayacağı bir hal var. Dar gelirli insanlarımızın harcama portföyüne baktığımızda yiyecek içecekten giysi kuşama, ısınmaya, ulaşıma kadar olan tüm kesimlere artırımlar anında yansıyor. İnsanlarımız artık bu ekonomik buhranı çok daha fazla ve çabuk hissediyor. Daha da vahimi beşerler yarına dair ümidini kaybetti. Sokakta da bu ekonomik krizin tesirlerini görüyoruz. Toplum artık ekonomik krizin de berbat idarenin de farkında.

‘Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem’ için 6 siyasi parti ile muhakkak aralıklarla bir ortaya geliyorsunuz. Birçok bahiste uzlaştınız. Çalışma sonunda başkanlar ortak bir açıklama yapacak mı?

Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem toplantılarının sonucunun kamuoyuna sunulması için şu an belirlenmiş bir tarih yok. Her siyasi partinin kendi deneyimi, kendi baktığı perspektif, hitap ettiği sosyolojik taban ve farklı değerlendirmeleri olmakla birlikte ortak paydada ortak bir refleks var. Türkiye’de iktisattan eğitime, çöküş yaşadığımız siyaset alanlarına kadar olan itirazlarımızı sistem tartışması üzerinden veriyoruz. Şunu belirtmeliyim ki, toplumsal meşruiyetini yitirmiş bir kişi ve siyasi parti var. Sayın Erdoğan toplumsal meşruiyetini bizim nazarımızda yitirmiştir.

‘TAYYİP ERDOĞANLI, AKP’Lİ BİR TÜRKİYE’NİN SAHİP OLDUĞU KAPASİTEYE ERİŞEBİLME TALİHİ YOK’

Pekala, Türkiye’nin çıkışı sistem değişikliğinde mi?

Türkiye’de şu anda bir makus idare var. Bu yüzden de Türkiye’nin aklıselim, ülkenin imkân ve kapasitesini bilen, ülkenin beşeri ve maddi sermayesini, bütün ulusal güç ögelerini toplum için müspet bir hasılaya dönüştürecek bir siyasi akıl ve programa muhtaçlığı var. Bu açıdan bakınca maalesef demokrasiyi, konjonktürel bir program olarak gören, devleti ele geçirme saiki ile siyaset yapan, kamu kaynaklarını parti devletine dönüştüren bir çarpık anlayış var. Demokrat Parti olarak biz ulusal irade fetişizmi içerisine düşmeden, milletten alınan yetkinin hukukla sonlandırıldığı, şeffaf bir sisteme inanıyoruz. Türkiye için iklim değişikliğine gereksinim var. İklim değişikliğinin ise en büyük kaldıracı, bir iktidar değişikliğidir. Açık yüreklilikle söz ediyorum; Tayyip Erdoğanlı, AKP’li bir Türkiye’nin kendi tarihi yürüyüşüne, milletimizin ihtiyaçlarına, sahip olduğu imkân ve kapasiteye erişebilme talihi yok.

‘AK PARTİ İKTİDARI, CUMHURİYETİN FETRET DÖNEMİDİR’

AK Parti iktidarına yönelik ‘devr-i sabık yaratacağız’ sözleriniz çok tartışıldı. Bu mevzuyu biraz açarsak nasıl bir süreçten bahsediyoruz?

Çok net söz ediyoruz; AK Parti iktidarı, Türk tarihinin ve cumhuriyetin fetret periyodudur. Bu türlü bir devirde iktisattan başlayarak ’devleti ele geçireceğiz’ diyerek 15 Temmuz’da bu devleti darbe teşebbüsüyle karşı karşıya bırakanlar, kamu kaynaklarını kravatlı bir soygun anlayışıyla yağmalayanlar, pek çok hata varsa cezanın da alışılmış olarak karşılığını bulması gerekiyor. Hem siyasi hem de cezai hesap sorma süreçlerin işletilmesi gerekir. Birilerinin yaptıkları şayet yanına kar kalacaksa o vakit muhalefet olarak biz neyin gayretini veriyoruz.

‘DEVR-İ SABIK TOPLUMSAL TALEPTİR’

Devr-i sabık, bir ‘intikam’ aracı olarak da yorumlanıyor…

Buradan şu anlaşılmamalı; bu süreç bir cadı avına, hukukun dışına çıkacak uygulamalara dönüştürülmemeli. Sonuç itibariyle bu yanlışları yapanlar ülkeyi yönetenler ve ülkeyi yönetenlerin bakan, milletvekili, başbakan olarak yargılanacağı süreci denetim edecek, yargının önüne getirecek yer TBMM. Bu sıkıntı siyasi bir problemdir. O açıdan bir grup muhalefet ögelerinin sıkıntıyı çok düşük profilli anladığını görüyorum. Ebette burada Türkiye’nin namuslu hiçbir vatandaşı kendisini kaygıya sevk edecek bir niyete girmesin. Bu tıpkı vakitte çok önemli bir toplumsal taleptir. Milletimizin canı yanmış, epey vakit çok önemli hukuksuzluklara maruz kalmış farklı farklı toplumsal kümeler var. Demokrat Parti olarak bizler de bu iktidar sürecinde çok hukuksuzluğa muhatap olduk. Bu itirazımızı çok açık yüreklilikle söylüyoruz. Birilerinin kaçak-göçek, sempati sözcükleriyle ifade ettiğini, biz çok yalın bir halde söz ediyoruz. O açıdan ülkenin yaşadığı bir travmatik devri daha da şiddetlendirerek kendileriyle muhalefetin pazarlık yapmasını isteyen bir siyasi iktidar var. Biz bu anlayışın karşısındayız. Yanlış yapanlar, kamu kaynaklarını yağmalayanlar elinde sonunda hesap verecek.

‘DEVR-İ SABIK BİR İNTİKAM SÜRECİ DEĞİL’

CHP başkanı Kılıçdaroğlu, iktidara geldiklerinde devr-i sabık yaratmayacaklarını söyledi. DEVA Partisi’nden ise sizin sözlerinize karşı ‘hukuk’ iletisi geldi. Ne düşünüyorsunuz?

Direkt siyasi partilerin bağlamından bağımsız bir halde kendi durduğumuz durumu kuvvetli bir biçimde tabir etme muhtaçlığı hissettiğimizi söylüyoruz. Bu türlü bir devirde devr-i sabık yaratmayı, söz manasından başlayarak çok iyi anlamak lazım. Bu durum bir intikam süreci değil lakin Türkiye ismi konmamış bir buhran devri içinde. Bununla hem siyasi hem de hukuksal düzlemde gayret edilmesi gerektiğini söz ediyoruz. Türkiye’deki hukukun durumunu bir kadro muhalefet yapıları idrak etmemiş olabilir lakin biz hukukun da Türkiye’nin de fiili durumunu çok iyi biliyoruz. Sağlıklı bir hukuksal sürecin işlemesi için de siyasetin çok değerli görevleri var.

‘KILIÇDAROĞLU’NUN ‘HELALLEŞME’ AÇIKLAMASINI PAHALI BULUYORUM’

Yeniden Kemal Kılıçdaroğlu’nun çok tartışılan ‘helalleşme’ açıklaması var. Nasıl değerlendiriyorsunuz?

Çok pahalı buluyorum. Yaşadığımız travmalar ve acılar bizim kılavuzumuz olmalı ve yarını inşa edebilmek ismine kıymetli bir kaldıraca, şuur sıçramasına vesile olmalı. Ben Sayın Kılıçdaroğlu’nun telaffuzunu bu manada çok pahalı buluyorum. Türkiye’de mağdur olmamış hiçbir siyasal ve toplumsal kesim yok. Buradan herkesin hukuktan emin olduğu, herkesin eşit fırsatlara sahip olduğu bir Türkiye’yi daima birlikte inşa edelim. Bu manada da kurucu kimliği hasebiyle CHP önderi hüviyetiyle Sayın Kılıçdaroğlu’nun yaptığı bu açıklama toplumun geniş kısımlarında artık kabuk bağlamış yaraları deşerek değil, yarını kuşatıcı bir akla büründürmek gerekir.

‘İKTİDAR MUHALEFETİ BASKI ALTINA ALMAK İSTİYOR’

Eski HDP Eş Genel Lideri Selahattin Demirtaş, muhalefet partisi önderlerine, ‘hükümeti istifaya çağıracakları’ Türkiye’nin 7 bölgesinde miting düzenlemeleri davetinde bulundu. Bu çağrıyı nasıl değerlendiriyorsunuz?

Bugün muhalefette sistem tartışması ve iktisat üzerinden topyekûn Türkiye’nin içinde bulunduğu siyasi hal üzerinden makul birliktelikler, işbirlikleri pek çok düzlemde yürüyor. İktidar aslında istiyor ki, bu durum denetimli bir biçimde sokağa yansısın, kriminalize edeyim ve muhalefeti baskı altına alayım. Yasal muhalefetin en fazla dikkat etmesi gereken bütün çabayı meşruiyet sonları içerisinde, iktidarın manipülatif müdahalelerine imkân vermeyecek bir düzlemde götürmektir. Bu süreçte toplumun telaşlarını gidermek, yarına dair riskleri yönetebilmek ismine muhakkak birliktelikleri topluma yansıtmak gerektiğine inanıyorum.

‘ORTAK ADAY RENKSİZ, NÖTR BİR FİGÜR DEĞİL, SİYASİ KARAKTERİ YÜKSEK BİRİ OLMALI’

2023 seçimleri için muhalefet cephesinde ‘ortak aday’ konuşuluyor. Sizin tavrınız nedir? Adayla ilgili kırmızı çizgileriniz var mı?

Bugünden şahısları, isimleri konuşmanın yersiz olacağı kanaatindeyim. Önümüzdeki seçim Türk demokrasinin en büyük imtihanı ve bu imtihandan muvaffakiyetle çıkabilmek tüm siyasi aktörlerin sorumluluğu altındadır. Burada memleketi önceleyerek şahsi ihtiraslarımızı geri plana atmak gerekir. Ben seçimlerde ikinci tipten daha çok birinci çeşidi hedeflememiz gerektiğini düşünüyorum. Türkiye’de iki düzlemde bir rekabet var: Birincisi Cumhurbaşkanlığı düzlemi; daha çok siyasal karakterin ön plana çıktığı bir düzlem. İkincisi de partilerin genel seçim rekabeti. Ben toplumsal talebin çok kıymetli bir kılavuz olduğu kanaatindeyim. Türkiye, bugünkü cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ismi altında tanım edilen bu düzeneğin sunduğu imkânlarla bir devir bir kurucu akılla birlikte meşruiyet çizgisinden asla ayrılmadan parlamentoyu merkeze alarak bir süreç yönetmeli. Bu süreci yönetecek renksiz, kokusuz, nötr bir figür değil, siyasi karakteri yüksek, icracı niteliği yüksek bir profili aday göstermeli.

‘SAYIN KILIÇDAROĞLU DA NEDEN ADAY OLMASIN’

Bahsettiğiniz aday profili CHP önderi Kemal Kılıçdaroğlu olabilir mi?

Siyasi parti genel liderleri, doğal cumhurbaşkanı adayıdır. Ana muhalefet partisi önderi hüviyetiyle CHP’nin genel liderinin aday olmasından daha doğal bir şey yoktur. Sayın Kılıçdaroğlu da neden olmasın…

‘İKTİDAR KAYBEDECEĞİ BİR ERKEN SEÇİME GİTMEZ’

Cumhur İttifakı seçim tarihine ait 2023 yılını işaret ediyor. Sizin erken seçim beklentiniz var mı?

Türkiye’nin ödediği ve ödeyeceği bedel müddetinin kısaltılmasının tek yolu seçime gidilmesidir. Fakat iktidarlar kaybedeceği bir seçime gitmez. Bugün AKP’nin içine düştüğü kaybetme sendromuyla birlikte kendisine tanınmış vakti bir grup popülist uygulamalar yapabilmek, operasyonel müdahaleler yapabilmek için vakit kazanmaya çalışacaktır.

Gazete Duvar