IMF’den yapılan açıklamada, Türkiye iktisadına ait 4. Unsur konsültasyonu kapsamındaki kontrolün öncü bulguları paylaşıldı.
Açıklamada, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının öbür tüm ülkelerde olduğu üzere Türkiye’de de sıhhat ve ekonomiyi etkilediği, mali ve kredi genişlemesine odaklanan siyaset müdahalesinin ekonomik büyümeye güçlü bir ivme kattığı lakin süratli para ve kredi büyümesinden uzaklaşan son siyaset dönüşünün de memnuniyetle karşılandığı kaydedildi.
İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener, bahse ait AA muhabirine yaptığı açıklamada, memleketler arası kurumlar nezdinde Türkiye’ye bakışın yine müspete dönmeye başladığını tabir etti.
Rapordaki en dikkati cazibeli ögelerden birinin Türkiye’nin 2020’de müspet büyüme kaydedebilen birkaç ülkeden biri olmasının beklenmesi olduğunu aktaran Şener, “Bu muvaffakiyetin ana nedeni, Kovid-19 krizini hükümetin iyi yönetmesi ve erken teşviklerle vaktinde müdahalelerde bulunması olarak görülmektedir.” dedi.
Şener, siyaset faizi indirimleri, devlet bankaları aracılığıyla ucuz ve süratli kredi büyümesi, direkt mali önlemler, istihdam takviyelerinin yanı sıra vergi ve borç ertelemeleri kanalıyla salgın krizinin tesirlerinin azaltıldığını söyledi.
2020 sonlarından itibaren sıkılaştırma, düzenleyici önlemler ve olağanlaşma adımları ile iktisada itimadın tekrar tesis edilmesinin sağlandığına işaret eden Şener, şunları kaydetti:
“Kovid-19 sürecindeki muvaffakiyet, Türkiye’nin GSYH’sine ait IMF beklentisinin yüzde 6 artışa çekilmesini sağladı. IMF, yalnızca büyüme değil, istihdamda ve turizmin toparlanmasıyla birlikte cari açıkta da iyileşme beklemektedir. Yapılacak mali ve ekonomik ıslahatlar da gelecek beklentilerini müspete çeviren bir öge olarak görülmüştür.”
“KÜRESEL İKTİSATTA BELİRSİZLİK ÇOK FAZLA”
Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu da geçen yıl Türkiye iktisadına ait büyüme beklentisi en olumsuz olan kurumun IMF olduğunu ve IMF’nin kıymetli oranda yanıldığını belirterek, “Bu yıl için ise yüzde 6 ile en güçlü büyüme iddiası yapan kurum oldu. Bu kestirim büyük oranda Kovid-19 salgınının baz tesirine dayanıyor.” dedi.
Gelecek yıllar için IMF’nin ortalama büyüme varsayımını yüzde 3’lere çekmiş bulunduğunu tabir eden Aslanoğlu, global iktisatta belirsizliklerin çok fazla olduğuna, büyüme iddialarına çok ihtiyatlı yaklaşmak gerektiğine dikkati çekti.
Aslanoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:
“IMF, genelde bütçe istikrarlarını çok önemser. Ancak birçok iktisat için olduğu üzere Kovid-19 devrinde ziyan gören kesimler ve iş gücüne, gayeye yönelik direkt güçlü dayanaklar öneriyor. Bu süreçte bütçe açıklarındaki artışı aslında olağan karşılıyor. Orta vadede ise yeniden bütçe istikrarlarını sağlayıcı siyasetleri ön plana çıkarıyor. IMF’nin maliye siyaseti yaklaşımını yanlışsız buluyorum.”
“IMF KESTİRİMİNİN TÜRKİYE’NİN CDS RİSK PRİMİNİ OLUMLU ETKİLEMESİ BEKLENİYOR”
Pariterium Danışmanlık Kurucusu Dr. İsmet Demirkol ise IMF’nin 2021’de Türkiye’nin yüzde 6 büyüyeceğini iddia etmesinin her şeyden evvel orta vadede Türkiye’nin 5 yıllık kredi risk priminin (CDS) 300’lerin altına, 280-270’lere kadar gerilemesini mümkün kılacağını söyledi.
CDS’lerin gerilemesiyle bir arada muhtemelen Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) “Ortodoks” siyasetlere geçişi sonrasında 4,5-5 milyar doları aşan portföy girişlerinin daha da yükseleceğini aktaran Demirkol, gelecek aylarda portföy girişlerinin 10-15 milyar dolar civarına ulaşmasının beklenebileceğini kaydetti.
Demirkol, yüzde 6’lık büyüme kestiriminin gerçek manada, sanayi, imalat ve bilhassa tarıma tartı verilerek gerçekleşecek üzere göründüğünü söz ederek, “Kasım datalarına nazaran, sanayi üretimindeki yüzde 11 artışın önümüzdeki süreçte artmaya devam etmesi ve 2021 için GSYH içindeki toplam sanayi üretim hissesini tarımla birlikte yüzde 35-40’lara çıkarma durumunda yüzde 6’yı daha da güçlü yakalayabiliriz.” değerlendirmesinde bulundu.
Gelecek periyotta teknoloji, inovasyon, bilişim ve üretim tarafında Çin’den sonra yeni bir tedarik üretim üssü olarak Türkiye’nin de çekim merkezi olması konusunda bu iddianın büyük yarar sağlayacağını aktaran Demirkol, direkt yabancı yatırım girişlerinde de artışın görüleceğini kaydetti.
“IMF’NİN İDDİASINI ÜST İSTİKAMETLİ REVİZE ETMESİ POZİTİF”
GCM Yatırım Araştırma Müdürü Dr. Tuğberk Çitilci, IMF’nin açıklamalarında toparlanmayla birlikte majör riskler telaffuzunun öne çıktığını söyledi.
Ekim 2020’deki raporda, 2021’deki büyüme gayesinin yüzde 5 olarak açıklandığını hatırlatan Çitilci, “Kısa bir devir geçmesine karşın büyümede yüzde 5’den yüzde 6’ya üst istikametli revizyon yapılmasının, hayli olumlu bir öge olarak not edilmesi gerekmektedir.” dedi.
Çitilci, bu noktada Türkiye’nin Kovid-19 sürecinde yaratabileceği potansiyelin göze çarptığını belirterek, değerlendirmede, dış finansman gereksinimi, düşük döviz rezervi ve döviz tevdiat hesaplarındaki yüksek ölçünün ekonomiyi şoklara ve kırılganlıklara açık hale getirdiğinin de belirtildiğini kaydetti.
Değerlendirmede, TCMB’nin piyasanın öngördüğünden daha erken nakdî gevşemeye gitmemesi gerektiğinin vurgulandığını belirten Çitilci, mali sıkılaştırma adımlarının rezerv biriktirme ve Türk lirasının kıymetlenmesine katkı sağlayabileceğini belirtmesinin değerli bir detay olduğunu söyledi.
Haber7
