Ankara Sincan Cezaevi’nde tutuklu bulunan eski HDP Küme Başkanvekili ve İmralı Heyeti üyesi İdris Baluken, Türkiye’de yaşanmakta olan çöküntünün tahlil sürecinin bozulmasıyla bağlantısına değindi. Baluken, “HDP’nin üçüncü yol paradigmasını ileri çıkarmasına ya da daha yanlışsız tanımlamayla toplumu buna inandırmasına gereksinim vardır” dedi.
Yeni Hayat gazetesinin sorularını yanıtlayan Baluken’in Ramazan Bayramı öncesi gönderilen kimi sorulara verdiği karşılıklar şöyle:
Üç Kırık Kısım ve Poko aldı romanlarınız çıktı. İlgiyle de karşılandı. Edebiyata merakınız daima var mıydı?
Hapishane sisteminin üzerine oturtulduğu, eziyet ve can külfeti hararetinden, yaratı ateşinin kıvılcımlarını çıkarmak sanırım en çok yazı sayesinde mümkün oluyor…
Edebiyata karşı kendi durumumu, oldum mümkün meraklı bir okuyucu üzerinden tanımlayabilirim. Dışarıdayken, gerek tıp eğitimi ve doktorluk mesleğinin yoğunluğu, gerekse de siyasi çalışmaların ağır temposu bu alanla ilgili planlamalardan beni daima alıkoydu. Hapishane ortamı, bu açıdan merak edilen muharrir ya da kitaplarla daha fazla buluşmaya vesile oldu. Yazma hevesi ya da yazma serüvenini ise zihinde ve yürekte biriktirilen fikirlerin, hislerin, hayallerin paylaşılma isteği üzerinden tanımlamak mümkün. Yazının kendine has bir tılsımı var. O denli ki bir müddet sonra yazmak ile yaşamak iç içe geçip, bütünleşebiliyor. Biri olmadan oburu eksikmiş üzere bir his oluşturuyor. Bu hisle tanışan birinin yazmaktan vazgeçmeye kalkışması, yaşamaktan vazgeçmiş üzere bir pay kapılmasına neden oluyor. Tıpkı, yaşamak üzere yazmak da umudun ve iradenin direngen bir aksiyonu haline geliyor. Hapishane sisteminin üzerine oturtulduğu, eziyet ve can sorunu hararetinden, yaratı ateşinin kıvılcımlarını çıkarmak sanırım en çok yazı sayesinde mümkün oluyor…
‘GERİSİ VAKİT İÇİNE TAMAMLANIR’
Siz devletin onayı ve talebi ile İmralı Heyeti’nde yer alarak tahlil sürecinde faal rol oynadınız. Lakin artık bu suçlama konusu yapılıyor. Bu hususta ne söyleyebilirsiniz?
Zweig tarihte aklın ve barışın ağır bastığı periyotların kısa ve süreksiz olduğunu söyler. Bu tespit hakikat olmasına karşın böylesi süreçler insanlık tarihinin vicdanında barışın ehemmiyeti ve pahasını ortaya koyma, yaşam-barış diyalektiğinin şuurunu açığa çıkarma açısından muazzam değere sahiptirler. Savaş makinalarının kanla çalışan çarkları lakin böylesi süreçlerin devreye koyduğu çomaklar sayesinde durdurulabilmiştir. Savaş dışında öbür tahlillerin ve hayatların olabildiği inancı bu süreçler sayesinde gelişmiştir. Buradan hareketle tahlil sürecindeki barış eforlarının değerlendirmesini, konjoktürel siyasi atmosfer ya da bilgileri yargısal düzeneklere nazaran yapmaya zül addederim. Adalet terazisinin siyasi kılıçla tuzla buz edildiği bir ortamda barış gayretlerine hakkaniyetli bir yaklaşım beklemek gerçekçi olmaz. Değerli olan bu uğraşların tekil manada kişisel vicdanlarda, kolektif manada ise toplumun ya da insanlığın ortak vicdanında açığa çıkardığı yargılardır. Gerçeği ve hakikati açığa çıkaracak asıl teraziler buralardır. Savaş-barış denkleminde bireylerin, toplumların, ya da insanlığın ortak vicdanında başınızı dik, yüzünüzü ak tutabiliyorsanız gerisi vakit içinde tamamlanır. Emekler-gayretler er ya da geç kesinlikle layıkıyla tanımlanır. Barış ismine ebedi olarak lanetli hale gelmektense konjonktürel olarak suçlanmak yeğ tutulur. Tarih böylesi süreçlerde yeni olarak suçlanan kaç örneği, ebedi faziletliler sınıfına dahil etmiştir. Barış ismine uğraş gösterenlerin uğradığı haksızlıklar bir tarafıyla insanlığı daha büyük haksızlıklardan korumuştur demek yanlış olmaz.
‘MODEL ÖNEREBİLECEK BİR BARIŞ FORMÜLÜNÜ YAKLAMA ARZUSU’
İmralı’da PKK önderi Abdullah Öcalan’la yaptığınız görüşmelerde sizi şaşırtan, siyasi gündemlerin altında ezilen dipnotlar var mı? Biraz anılarınızdan bahsetseniz?
Yakıcı ve yaşamsal kıymete haiz bir süreçten geçildiği için, kanımca tahlil sürecindeki görüşmelerden öne çıkarılması gereken konuları, anı anlatılan yahut dipnot hatırlatmalarından çok, ana eksendeki kritik iletilere odaklanmakta yarar var. İmralı’da yürütülen tartışmaların tümünde Kürt sıkıntısı, Türkiye’nin demokratikleşmesi hususlarının, bölgesel ve global emperyal planlardan arındırılarak, bu topraklara ilişkin gerçek ve kalıcı bir tahlile kavuşturma uğraşı vardı. Bölge halklarına ve Ortadoğu coğrafyasına örnek teşkil edebilecek, model önerebilecek bir barış formülünü yakalama isteği, bütün tartışmaların odağındaydı. Kendi sorun alanlarımızı kendi ortamızda konuşarak halletmeyi başarsaydık, bugün ne ülke içinde yaşanan acılar kelam konusu olurdu, ne de bölgesel seviyede yaşanan sancılar. Üstelik Ortadoğu coğrafyasına dair emperyal plan ve heveslerin, kapsamını genişlettiği bir süreç de gelişti.
Bu manada heyetimizin, Sayın Öcalan ve devlet heyeti ile yürüttüğü tartışmalar, bu tartışmalar sonucunda ortaya çıkan yaklaşımlar aktüelde yaşanan yakıcı sürece karşı aktif bir ön alma teşebbüsüydü. Yanlış yaklaşım ve değerlendirmeler, hem Kürt sorununun boyutlanarak milletlerarası platformlara daha fazla taşınmasını, hem de Türkiye’nin bölgesel ve global düzlemde gücünü yitirerek yalnızlaşmasını beraberinde getirdi. Demokrasi, adalet, hukuk devleti, iktisat üzere pek çok alanda yaşanan çöküntülerin miladını da rasyonel yaklaşan her akıl rahatlıkla tahlil sürecinin bozulma kademesinden başlatabilir. Bu gerçekler ortadayken, hala Kürt sorunu ve savaş gerçekliğinin en az tartışıldığı yerin iç kamuoyu ve TBMM olması, insanı epey üzüyor. Buradan süretle çıkmak, bu çıkmazı süratle aşmak gerekir. Yeni siyasetin de sıkıntıların ana kaynağına odaklanma yerine, tali bahislerde birbirine laf yetiştirme sığlığından sıyrılması elzemdir. Kaybedilecek tek bir anı, toprağa düşecek tek bir canı, göz pınarları kurumuş tek bir anayı kendine keder etmeden ülkeyi ve bölgeyi düze çıkarmak mümkün değildir.
‘HDP ANGAJE OLMAYA MUHTAÇ POZİSYONDA GÖRÜLMEMELİ’
Artık de HDP’nin kapatılması kampanyası yürütülüyor? Nasıl okuyorsunuz? HDP nasıl cevap verebilir?
Türkiye demokrasi gayretinin Kürt siyasi hareketinin yasaklanma arayışlarına yabancı değiliz. Tekraren denenmiş ve sonuç alması mümkün olmayan bir sistemle, bugün de her iki uğraş damarını bağrında taşıyan HDP susturulmak isteniyor. HDP şahsında demokratik siyaset alanı, ülkedeki tüm ezilenler bir nevi kapatılmaya çalışılıyor. Demokratik siyasi alanın daraltılması çabalarına verilebilecek en manalı cevap bu alanın mümkün olduğunca genişletme gayretiyle aşılabilir. Bu sürecin türel destekten mahrum, siyasi maksatları önceleyen yaklaşımlarla şekillendiğini toplumun geniş bölümleri görüp, değerlendirebiliyor. O vakit yapılması gereken asıl şey de bu kesitlerle buluşup, ortaklaşmayı gerektiriyor. Mümkün olan en kapsamlı uğraş çizgisinin örülmesi durumunda, siyasal, hukukî, toplumsal, toplumsal reflekslerin görünür kılınması ve bunların sonuç alıcı tutumlara dönüştürülmesi başarılabilinir. Bunun için de HDP’nin üçüncü yol paradigmasını ileri çıkarmasına ya da daha gerçek tanımlamayla toplumu buna inandırmasına muhtaçlık vardır. Irkçılık seviyesine varan milliyetçilik faaliyetleriyle, iki ana siyasi aksın dışında, tahlilin gerçek adresini bütün topluma göstermek HDP’nin en başat vazifesi olarak öne çıkıyor. Pragmatik seviyesi aşmayan seçim ittifakı temelli yanlış algıları düzeltmek, bunun yerine programatik ve ilkesel seviyede gerçek bir tahlilin yol haritasını, tavır evrakını olgusal olarak topluma sunmak işleri kolaylaştırabilir. Ezilen toplumsal bölümlerin hiçbir yerinde, HDP angaje olmaya muhtaç bir pozisyonda görülmemeli, tam bilakis geleceğe dair aydınlığın tohumlarını bağrında taşıyan öncü bir misyonla değerlendirilmelidir. Bunun başarılması, bütün tasfiye konseptinin boşa çıkarılmasının reçetesidir.
Gazete Duvar
