Jiyan Kara, birinci Kürtçe internet dizisi olan ‘Zarê me’ (Bizim çocuklar)’ı kardeşi Ömer Kara ile birlikte çekti. Dizi, İstanbul’a üniversite okumak için gelen bir küme Kürt öğrencinin kıssalarına odaklanıyordu. Çok sevilen dizi, 3 kısım çekildikten sonra sponsor bulunamayınca ekonomik problemler nedeniyle bitti. Kara, “O periyodun kurallarına nazaran Kürtçe için bir prensip imza attık. Fakat devam ettiremedik. Bu yüzden ben de sahip çıkmadıkları için küstüm. Ticari bir korkumuz yoktu. Tek gaye Kürtçenin popülaritesini yükseltmekti” diyor.
Birinci ve tek Kürtçe sokak röportajcısı Jiyan Kara, yaklaşık bir yıldır sokaklarda röportaj yapmıyor. Toplumsal medyada milyonlarca kişi tarafından izlenen görüntüleri artık çekmiyor. Kara, tıpkı vakitte kendisine sponsor olacaklarını söyledikten sonra son anda ortada bırakan iş beşerlerine da kırgın. Bu yüzden “Neden bıraktın?” sorusuna, “Küstüm” cevabını veriyor.
Kürtler tarafından eğlenceli içerikler ürettiği, siyasi içerikler üretmediği gerekçesiyle reaksiyon çekiyor. Türklerden ise Kürtçe konuştuğu için ataklara uğruyor. Tek sıkıntısının Kürtçeye hizmet olduğunu belirten Kara, “Benim en büyük siyasi duruşum Kürtçe yapıyor olmamdır. Bunu bir türlü anlatamıyorum. Irkçılar benim ne dediğimi anlasalar onlar da saldırmaz” diye özetliyor durumunu.
Lisanın değerine de vurgu yapan Kara, Kürt cet kelamlarından şu örnekleri veriyor: “Ziman hestiyê pişta netewa ye (Dil milletlerin bel kemiğidir), Qetilkirina netewa ji ziman dest pê dike (Milletlerin yok edilmesi lisandan başlar), Dar li ser koka xwe, mirov li ser zimanê xwe şîn tabana (Ağaç kökü üzerinde, insan lisanı üzerinde yeşerir). Ben 7-8 yaşında Türkçe öğrenmiş bir çocuğum. Benim çocuğum da o denli olacak. Benim üzere düşünen insanların da çocukları Kürtçe görüntüler izlesin diye Kürtçe görüntüler çekeceğim”
Kürt sanatkarlarının hepsi üzere Kürt iş insanlarından sponsorluk bulma meselesini Kara da yaşıyor. Kara, “Kürt iş insanları sponsor olmaktan korkuyorlar. Devlet tarafından soruşturma açılır diye. Fakat siyasi olmayan Kürtçe eğlenceli içerikler üretiyoruz. Korkmalarını gerektirecek hiçbir durum yok” diye de özetliyor.
Jiyan Kara birebir vakitte bir unsur de imza atmak istiyor. Şengal, Süleymaniye, Erbil ve Duhok’taki Kürtler ile Türkiye’deki Kürtler ortasında bir köprü olacak bir projesi var. Siyasi kanallar üzerinden bir tanışma olduğu için, iki taraf ortasında antipatik bir durum oluştuğu için bunu kırmak istiyor. Bu projesini hayata geçirmek için ise sponsor arayışında. Sponsor bulması halinde 25 kısımdan oluşacak çalışması için çabucak harekete geçecek.
‘ANLASALAR NE DEDİĞİMİ, SALDIRMAZLAR’
Jiyan Kara, sokakta Kürtçe röportaj görüntüleri çektiği sırada kelamlı ve fizikî akınlara maruz kaldı. Tekraren amaç gösterildiğine dikkat çeken Kara, şunları söyledi: “Sokakta Kürtçe konuşma çekimserliğini kırıyor lakin çok zorlukları var olağan. Telegram’da faşistlerin kümeleri var. Benim bütün toplumsal medya hesaplarımı oraya atmışlardı. ‘Teröristtir ifşa edin, gördüğünüzde yerde vurun’ diyorlardı. Çok sayıda tehdit iletileri aldım. Bazen sokakta ataklar oluyor. Ben bunları hiçbir vakit kamera önünde lisana getirmedim. Sokakta hem fizikî hem kelamlı hücumlara maruz kaldım. Kürtçe konuştuğum için polisler çekimlerimi engelliyordu. Bir kez şiir okurken, geriden bir bana küfür ederek vurdu. Toplumsal medyada görüntülerim çok izlendiği için çok dikkat çekmeye başladı. Yalnızca Kürtler değil, faşistler de izliyor. Anlasalar ne dediğimi o denli saldırmazlar. Çok eğlenceli görüntüler çekiyorum. Bazen komik bir şeyi anlatıyorum, bakıyorum adamlar bana vurmaya başlıyor sokak ortasında. İstiklal Caddesi’nde iki kere başıma geldi. Kadıköy’de de başıma geldi.”
‘SALDIRILAR HIRSLANMAMI SAĞLIYOR’
“Peki bunlar Kürtçe konuştuğunu nasıl anlıyor?” sorusuna Kara, karşılaştığı ırkçı bir anısını anlattı: “Ben bir görüntümde, insanlara Kürtçe lisanında, Kürtçe bilip bilmediklerini sordum. Biri İngilizce nereli olduğumu sordu. Beni Arap ülkelerinden birinden geldiğimi sandı. Kürtçe deyince, sonlandı. ‘Burada Kürtçe konuşamazsın, burası Türkiye Cumhuriyeti’ dedi. Bu zihniyetteki bir beşere hiçbir şey anlatamazsın. Maniler beni daha çok kamçılıyor. Karşılaştığım tüm bu taarruzlar benim biraz daha hırslanmamı ve daha çok Kürtçe içerik üretmemi sağlıyor. Doğal yaşanmamasını tercih ederim lakin beni motive de ediyor.”
‘İLK KEZ DİYARBAKIR’DA KENDİMİ FENOMEN ÜZERE HİSSETTİM’
“İnsanların bir beklentisi var. Lakin ben bunu karşılayabilecek ekonomik güce sahip değilim” diyen Kara, şunları söyledi:
“Kazanıyorum natürel fakat bir ayda 4 görüntü paylaşıyorum, 3 bin lira kazanıyordum. Fakat bu 4 görüntü çekmek için en az 6 bin lira para harcıyordum. Abone oluyorlar fakat bildirim zillerini açmadıkları için geç izliyorlar. Hepsi bildirimlerini açsa, attığım her görüntü trend olacak. Çok büyük para kazanacağım ve daha iyi işler yapacağım. Kimseye de gereksinimim olmayacak. Dünyadaki görüntü içeriklerini izleme oranına nazaran düşük oldukları için harcadığım paraları bile kazanamıyorum. Benim kitlem 18 ile 40 yaş ortası. Büyük bir kitlem, Irak, Türkiye, Almanya ve Fransa olarak görülüyor. İstatistiklere baktığımda ise dünyanın her yerinde hatırı sayılır bir takipçi kitlem var. Buralardan çok hoş bildiriler geliyor bana. Ben Diyarbakır’a gittiğimde, birinci kere orada kendimi fenomen üzere hissettim. Adım başı biri gelip fotoğraf çektiriyordu. Bu beni çok onore ediyordu. Beyoğlu’ndayken savaştan kaçan iki kişi bizim dükkana geldi. Afrin’den gelmişlerdi. Beni görünce sarıldılar. Teşekkür etmeye geldiklerini söylediler. Bende neden teşekkür etmek istediklerini sordum. ‘Bombardıman başlamıştı. Biz sığınağa girmiştik. Çok berbat bir atmosfer vardı ve bir arkadaş senin görüntülerini telefonuna indirmişti. Gece bitene kadar biz o görüntüyü izledik. Bizi o psikolojiden kurtardın. Dış dünyada lisanımızla birlikte yaşadığımızı gösterdin’ dediler. Ne hissettiğimi anlatamam. ‘Baskêm hebûya, ezê bifiriyama’ (Kanatlarım olsaydı uçardım). Bu sırada dedim ki ne olursa olsun devam edeceğim dedim. Youtube görüntülerinden sonra binlerce bildiri geliyor bana. Politik bir kanal olmadığı için insanlara sempatik geliyor. İstanbul’un her yerinde bir kafede, bir diskoda, ‘jiyaneke kurdewarî’ (Kurdi bir hayat tarzı) profilini oluşturmaya çalışıyorum. Bu insanlara çok alımlı geliyor. Lisanın zenginliğinin farkına varıyoruz. Bu yalnızca beninle olacak bir şey değil, alternatifler çıkması gerekiyor. Kuzey’de bu formatta yapan birinci benim. Daha iyi şeyler de yapılabilir.”
‘GÜNEY KÜRDİSTAN İLE KUZEY ORTASINDA BİR KÖPRÜ OLMAK İSTİYORUM’
Kara, yeni bir projesi olduğunu belirterek şöyle anlattı: “Yüksek bütçeli bir iş. Güney Kürdistan’daki halkı ile Kuzey’deki halkı biraz daha kaynaştırmak istiyorum. Ortadaki bir köprü olmak istiyorum. Güney Kürdistan’daki Kürtlerin siyasi kanallar aracılığıyla tanıyoruz. Onlar da bizi bu kanallar aracılığıyla tanıyor. Siyasi kanallar aracılığıyla tanıyınca, ortamızda bir antipati oluştu. Ben bunu kırmak istiyorum. Birbirimizi sevmemiz lazım. Ben bağımsız bir medya gücüyüm. Benim görüntülerimi milyonlarca insan izliyor. Yalnızca YouTube değil, öbür toplumsal medya platformlarında benim görüntülerim viral oluyor. Hiç varsayım bile edemediğim sayılar, 20-30 milyonlardan kelam ediyorum. Biz birebir halkız, kültürümüz tıpkı. Tek farkımız sonlar nedeniyle birbirimizi tanımıyoruz. Biz Şengal deyince akla ne geliyor? Siyasi uyuşmazlıklar, çatışmalar… Fakat Şengal’deki insanların bir hayatı var. Çok komik olanlar var. Çok misafirperverler. Çok değişik bir kültür ve muazzam bir coğrafyaları var. İşte ben bunları insanlara izletmek istiyorum. 25 kısım olacak. 12 kısım Güney Kürdistan’da, 13 kısım de kuzeyde olacak. 4 kişi sponsor olmak istedi. Benim kimseden bir beklentim yok. Kürt iş insanları kendileri geliyorlar. Fakat hiçbir ciddiyetleri yok. Kürdüz diyorlar, yurtseveriz diyorlar, sana sponsor olacağız diyorlar. O kelam orada kalıyor.”
‘SİYASET BENİM MERKEZİMDE DEĞİL’
Siyasi bir figür olmadığını belirten Kara kelamlarına şöyle devam etti: “Türkler beni tanımadan terörist etiketi yapıştırıyor. Bir kısım Kürtler de siyasi içerik yapmadığım için kızıyorlar. Siyasi işler yapan binlerce kanal var. Her şeyimiz siyasi. Kürtçe tüm siyasi şeylerin üstünde bir lisan. Varsın Jiyan Kara siyasi içerik üretmesin, ne olacak? Acılarımız oluyor, cenazelerimiz oluyor, aşık oluyoruz, dans ediyoruz, sevişiyoruz. Ve bunları hepsini Kürtçe yapıyoruz. Bizim hayatımızın odak noktasında siyaset yok. Sabah gözümü açtığımda bazen ne yapmış diye Duvar’a bakıyorum, bazen bakmıyorum. Zira siyaset benim merkezimde değil. Yaşamak zorunda olduğumuz bir hayatımız var. Gelecek korkumuz var. Bir toplum ne yaşıyorsa biz de birebirini yaşıyoruz. Ben bunu bir türlü anlatamadım. Sen korkuyor musun diyorlar. İnsanların beni tanımadan fikir sahibi olmalarına üzülüyorum. Siyasi haberler yapmıyorum diye kimliksiz, onursuz düşünmeleri, benim Kürtçe yaptığı şeyi sahip çıkmamaları, üzüyor. Bana gelen bildiriler şöyle: Çocuklar sabah kahvaltısında seni izliyor. Mutfakta yemek yaparken seni izliyorum. Ben bunları yapmak istiyorum. İki sevgili kampa gittikleri vakit benim görüntülerimi açıp izlesinler istiyorum. Savaş bölgesinde yaşayanların izleyip o psikolojiden kurtulmalarını istiyorum. Bunun hiçbir tanımı yok. Bizim daha çok yolumuz var. Ben bu yolda bir basamak olduğumu düşünüyorum. Siyasi bir duruş takın diyorlar. Benim en büyük siyasi duruşum bu işi Kürtçe yapıyor olmamdır. Zarok Tv neyse, Jiyan Kara da odur. Ben en az onlar kadar temizim ve onurlu bir duruşum var. Lisanımız her yerde yasaklanıyor, biz bir alternatifiz. Benden slogan beklemesinler. Beni anlamadan sen teröristsin diyenlere ve senin siyasi bir duruşun var mı yok mu diye soranlara da söylüyorum. Benim siyasi duruşum dilim ve kültürümdür. Bana nazaran en büyük siyasi duruş budur. Kürtçe şöyle atasözleri var. Ziman hestiyê pişta netewa ye (Dil milletlerin bel kemiğidir), Qetilkirina netewa ji ziman dest pê dike (Milletlerin yok edilmesi lisandan başlar), Dar li ser koka xwe, mirov li ser zimanê xwe şîn tabana ‘Ağaç kökü üzerinde, insan lisanı üzerinde yeşerir). Ben 7-8 yaşında Türkçe öğrenmiş bir çocuğum. Benim çocuğumda o denli olacak. Benim üzere düşünen insanların da çocukları Kürtçe görüntüler izlesin diye Kürtçe görüntüler çekeceğim”
‘SPONSOR BULSAM, ÇOK SAĞLAM BAŞLAYACAĞIM’
Kürt iş beşerlerine seslenen Kara, kendisine dayanak verilmesi halinde güç durumda kalmayacaklarını, endişelenmelerini sağlayacak siyasi açıklamalar yapmadığını, bu yüzden kendisine rahatlıkla sponsor olabileceklerini söyledi. Kara kelamlarını şöyle noktaladı: “Ne vakit başlayacaksın? Param olunca. Ben bana yardımcı olabilecek kimseyi aramıyorum. Kürdistan’da ya da burada, reklamını yapacağım, sponsor olabilecek birini bekliyorum. Korkmalarına gerek yok zira siyasi bir şey yapmıyorum. Eğlenceli içerikler yapıyorum. Ben o kadar korkulacak bir adam değilim. Oportünist biri değilim. Benim bir kimliğim, bir duruşum var. Ben videolarımda slogan atmıyorum diye bana etiket yapıştırmak kimsenin haddine değil. Bu baştan çıkmalarını istiyorum. Sponsor bulsam çok sağlam başlayacağım. Kendime de güveniyorum. Çok hoş işler yapacağım. Çok iddialıyım. Daha evvel yapılmamış bir şeyi yapacağım.”
Gazete Duvar