İngiliz gazetesi The Guardian, İstanbul’da yaşanan taksi tartışmasını mercek altına aldı. Gazetenin İstanbul muhabiri Bethan McKernan’ın imzasını taşıyan haberde “İstanbul’un taksi kartellerinin anlaşılması güç dünyasında” başlığı kullanılırken, “Türkiye’nin en büyük kenti sürücüler, siyasetçiler, esnaf odaları ve varlıklı plaka sahipleri ortasında yırtıcı bir iktidar çabasının ortasında kaldı” sözleri kullanıldı.
‘ERDOĞAN’DAN BU YANA NÜFUS İKİYE KATLANDI, ARAÇ SAYISI TIPKI KALDI’
Haberde “İstanbul’un meşhur siluetinin minarelerinin altında, güçlü Taksiciler Esnaf Odası ile kent yetkilileri ortasında sıra dışı bir yetki savaşı demleniyor” denilip şöyle devam edildi:
“İki kıta ve üç su yolu ortasında uzanan bu metropolde bir taksi sürücüsü olmak kolay değil. Başka global kentlerin tersine, sürücüler kendi otomobillerinin sahibi değiller – bunun yerine, İstanbul’daki 50 bin taksici faaliyet halinde olan 17 bin 395 lisanslı arabayı vardiyalı çalışarak kiralıyor.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 1990’larda İstanbul’un belediye lideri olduğu devirde, kent yaklaşık 8 milyon bireye konut sahipliği yapıyordu. O günden bu yana nüfus ikiye katlandı ancak taksi lisanslarının sayısı değişmedi. Talep nedeniyle güçlü bir lisans sahipleri karteli oluştu: Bir lisansın fiyatı değişiyor fakat şu an yaklaşık 2.6 milyon TL (214 bin sterlin).
Bunun sonucunda bölümün yırtıcı bir şöhreti var. Lisans sahiplerinin birçoğu ismini gizliyor, araçlarını kiralamak için aracıları kullanıyorlar ve Erdoğan’ın iktidardaki partisi AKP’ye meyilli olan esnaf odaları, hem İstanbul’un siyaseten bölünmüş haldeki ulaşım uyum merkezinde hem de ulusal ulaştırma bakanlığında önemli bir nüfuza sahip. Uber 2014’te İstanbul piyasasına girmeye çalıştı fakat onlara ‘terörist’ diyen bu esnaf odasının lobiciliği sayesinde yasaklandı. Geçtiğimiz hafta savcılar, Uber Türkiye’nin üst yöneticisi hakkında haksız rekabet gerekçesiyle ve iki yıla kadar mahpus istemiyle iddianame hazırladı.”
‘CİNSEL TACİZ, IRKÇILIK, KABALIK…’
Haberde sarı taksi sürücüleri ile korsan araçlar ortasında şiddet içeren hengameler yaşandığı belirtilirken, “Eğer müşteriler bir taksi bulacak kadar şanslı olursa, onlar için de çoklukla hüsran kelam konusu. Cinsel taciz, ırkçılık, fazla para alma, kabalık ve emniyetsiz bir sürüş, devam eden sorunlar” denildi.
‘İŞLER ÇİRKİNLEŞEBİLİR’
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) bu yıl ve şu ana dek sürücüler hakkında rekor sayıda -43 bin- şikayet aldıktan sonra kentteki taksicilik faaliyetlerinde ıslahat yapma teşebbüslerini hızlandırdığını belirten The Guardian, “Şimdi savaş sınırları çizildi ve işler çirkinleşebilir” diye yazdı. Gazeteye konuşan İBB Ulaşım Daire Lideri Utku Cihan, “Taksicilik dalındaki özelleştirmeye son vermeyi ve bu işi, Berlin, New York ve Dubai’de olduğu üzere belediye üzerinden yapmak istiyoruz. Bu sistem yalnızca Türkiye’de var” dedi. Cihan, İstanbul’da kâfi sayıda taksi olmadığının raporlarla belgelendiğini lakin esnaf odasının buna karşı çıktığını anlatarak, “Zorlu bir çaba lakin denemeye devam edeceğiz” diye konuştu.
‘İMAMOĞLU’NUN İŞİ ZORLAŞTIRILIYOR’
Haberde, İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu ve lokal seçimden beri yaşananlar hakkında şu tabirler kullanıldı:
“Ekrem İmamoğlu 2019 seçimlerinde muhalefetin İstanbul belediye lideri adayı olarak seçildiğinde tanınmış bir isim değildi. Lakin eski inşaat işvereni, Yüksek Seçim Heyeti’nin birinci zaferini iptal etmesinin akabinde düzenlenen ikinci seçimlerde geri adım atmayarak AKP’nin yıllar sonra karşılaştığı en dikkat cazibeli rakip haline geldi; İslamcı partinin ülkenin kültürel ve ekonomik merkezindeki 25 yıllık hâkimiyetine son verdi.
İmamoğlu’nun parıltısı o tarihten bu yana ölçü söndü – Suriyeli sığınmacılara karşı hissiyatla flört etmekle suçlandı ve hükümetin Suriye’deki Kürt güçlerine karşı 2019’daki hudut ötesi harekatını desteklemesi gerekçesiyle soldan tenkitler aldı. Ancak Türkiye’nin derinleşen problemlerinden bıkmış birçokları onu 2023’te yapılması planlanan seçimlerde Erdoğan’a karşı potansiyel bir aday olarak görüyor.
İstanbul Türkiye’nin gayrisafi ulusal hasılasının yüzde 30’unu karşılıyor ve kentin kaybedilmesinin, AKP’nin patronaj ağları açısından finansal tesirleri oldu. Beklendiği üzere Ankara, İmamoğlu’nun belediye başkanlığını şu ana dek güçlü bir işe dönüştürdü. İmamoğlu, finansman sağlama, pandemi idaresi ve Erdoğan’ın kendi tabiriyle ‘çılgın’ Kanal İstanbul projesi konusunda cumhurbaşkanlığı ile arbedelere gömülmüş durumda. Şayet belediye lideri bu muharebeleri kazabilirse, bu durum eski nizamın gücünün azalmakta olduğu algısını güçlendirecektir.”
Haberde Taksiciler Esnaf Odası’nın ise yeni araç eklenmesi yerine taksilerin daha verimli formda kullanılması için teknolojinin güzelleştirilmesini önerdiği, Oda Lideri Eyüp Aksu’nun da artırım yapılmasını savunduğu belirtildi.
‘ONLAR TAM MAFYA’
Gazete, “Bazı sürücüler ise yetkili kim olursa olsun çalışma şartlarının iyileşmeyeceğinden endişeli” tabirlerini kullanarak, Beyoğlu’nda taksicilik yapan Serdar Yılmaz’ın görüşlerine de yer verdi. Aracını beş yıldır kullandığını lakin sahibiyle hiç tanışmadığını, yalnızca günlük kirayı ödediğini anlatan Yılmaz, “Onlar tam bir mafya… Bizim hiçbir toplumsal güvenliğimiz yok. Bu kadar az para kazanmak isteyen herkes bu işi yapabilir. İsimli denetimler yapılmıyor. Bu iyi bir iş değil” dedi. Yılmaz, “İmamoğlu lisansları bir belediye şirketine vereceğini söylüyor. Tahminen o vakit da mevcut plaka sahiplerinin yerine yenileri gelecek. Plakaların taksi sürücülerinin kendilerine ilişkin olması gerekiyor” diye konuştu.
‘SAVAŞ BAŞLADI’
Haberin sonunda, İBB’nin taksi sayısını artırma tekliflerinin UKOME’de dokuz sefer reddedildiğini, belediyenin 6 bin yeni araç yerine 1000 araçlık teklif sunarak taviz vermesine karşın reddedildiğini ve dolmuşların taksiye dönüştürülmesi kararının alındığını hatırlatan The Guardian, “İstanbul’un taksi savaşı başladı: Sürücüler, motorlarınızı çalıştırın” tabirlerini kullandı. (DIŞ HABERLER)
Gazete Duvar
