Deneyim ve bilirkişiliğin en gerekli olduğu kurumların başında gelen Merkez Bankası’nda lider yardımcılığı için ‘tecrübe’ ve ‘beş yıllık hizmet süresi’ kuralı kaldırıldı. ‘Memurluktan daha kolay atama’ düzenlemesiyle, rastgele bir üniversitenin rastgele bir kısmından mezun bir kişinin MB lider yardımcılığına getirilmesinin önü açıldı. Liyakatsizliğin, ehliyetsizliğin ulaştığı boyutun en vahim örneği olan karar reaksiyon çekti. Son devirde kamu bankalarının idare heyetlerine yönelik atamalarla öne çıkan liyakatsizlik, yeniden tartışma yaratacak bir kararla gündeme geldi. Merkez Bankası’nda yönetici yardımcılığına yapılacak atamalar için tecrübenin kaldırılması ile ekonomi, iktisat, maliye, finans üzere kısımlardan mezun olma kaidesi da muallak kaldı. Eski metinde “Başkan (Guvernör) Yardımcıları hukuk, maliye, iktisat, işletme, bankacılık, finans, mühendislik, kamu idaresi, siyaset bilimi, milletlerarası bağlantılar ile istatistik meydanlarından birinde yahut iktisadi ve idari bilimler fakültelerinde lisans yahut lisansüstü tahsil görmüş, ehliyetli haber ve deneyime sahip ve meslekleri ile ilgili olarak en az on yıl çalışmış şahıslar arasından” deniliyordu. Resmi Gazete’de yayımlanıp yürürlüğe giren düzenlemeyle ‘meslekleriyle ilgili en az 10 yıl çalışma’ kuralı da aranmayacağı belirtildi. Yönetici yardımcısının vazife müddetinin 5 yılla sonlu tutulması gerekliliği de rafa kaldırıldı. Bugüne kadar kurum içinde ‘deneyim ve başarı’ silsilesiyle yapılan görevlendirmeler bölgesine dışarıdan atamaların önü açıldı. Hem iktisat idaresinde hem de milletlerarası piyasalar nezdinde stratejik konumda bulunan kuruma yönelik adım yansılara yol açtı. ‘MB’de bile tecrübe aranmayacaksa nerede aranacak’ değerlendirmeleri yapıldı.
DEĞİŞİKLİK ÖNCESİ VE SONRASI DURUM
29’uncu husus: “Başkan (Guvernör) Yardımcıları hukuk, maliye, iktisat, işletme, bankacılık, finans, mühendislik, kamu idaresi, siyaset bilimi, memleketler arası bağlar, istatistik meydanlarından birinde tahsil görmüş, kâfi haber ve deneyime sahip ve meslekleriyle ilgili en az on yıl çalışmış bireyler arasından liderin önerisi üzerine müşterek kararla beş yıl vade ile atanır.” Yapılan değişiklik ile yeni durum şu biçimde oldu: “Aynı esas mukavelenin 29’uncu hususunun 1. fıkrasında nokta alan ‘ve meslekleri ile ilgili olarak en az on yıl çalışmış’ ibaresi, ‘başkanın (guvernör) önerisi üzerine müşterek kararla beş yıl mühlet ile’ ibaresi ve birebir fıkranın üçüncü hususu yürürlükten kaldırıldı.”
LİYAKATSİZLİK EVVELCE PLANLANMIŞTI
Merkez Bankası hakkında yapılan son değişiklik aslında planlı bir programın modülü olduğu ortaya çıktı. 2018 Partili Cumhurbaşkanlığı seçimi sonrası 703 nolu KHK ile Merkez Bankası hakkında kıymetli değişiklikler yapılmıştı. 703 Nolu KHK ile Merkez Bankası Liderinin vazife müddeti 5 yıldan 4 yıla indirilmişti. Ve 151. unsur ‘-j’ fıkrasında da şöyle denilmişti: “29. Unsurun bir numara fıkrasında taraf alan “ve meslekleri ile ilgili olarak en az on yıl çalışılmış” ibaresi ile “Başkan (Gruvernör)ın önerisi üzerine müşterek kararla beş yıl mühlet ile” ibaresi unsur metninden çıkartılmış, tıpkı fıkranın üçüncü cümlesi yürürlükten kaldırılmıştır”.
Karar
