Rize’de yüksek orandaki hadiseler üzerine Vilayet Hıfzıssıhha Heyeti daha evvel alınan kararlara ek yeni önlemler getirdi, kontrolleri sıklaştırdı. Kentte hadise artışlarının özelikle son devirlerde kısıtlama günlerinde köylere çıkanların meskenlerde aile içi buluşmalarından kaynaklandığı belirlendi.
Vali Kemal Çeber, yüksek olay oranları ile ilgili değerlendirmelerde bulundu. Karadeniz Bölgesi’nde 3 ay öncesine nazaran hadise sayılarının artmadığını söz eden Vali Çeber, “Rize’de 1 ay evvel 100 hadise varken yahut 50 hadise varken, bugün 60 yahut 30’a düştü. Bunu rahatlıkla söyleyebilirim. Türkiye’de olaylar epey bir toparlandı fakat Karadeniz Bölgesi’nde birebir oranda toparlanamadı. Nüfusa oranla verilen sayılar, yapılan test sayısında ortaya çıkan olay sayısının yüzdelik oranı Karadeniz Bölgesi’nde ağır. Bu aslında bizim bildiğimiz takip ettiğimiz bir mevzu. Bizim elimizdeki bilgiler, tahliller bu durumun büsbütün toplumsal hareketlilik, toplumsal kültürel yapı ile ilgili olduğunu gösteriyor. Mesela bu açıklamalar 2 ay evvel olsaydı birebir tabloyu Orta Anadolu’da görecektik. Bugün bu tablo bizim yöremizin toplumsal ömür özelliklerinden ötürü Karadeniz’de bu türlü. Bizi huzursuz eden sayılar. Lakin olay sayılarındaki artış değil bu” dedi.
‘KÖYDEN KENTE, KENTTEN KÖYE VİRÜS TAŞINIYOR’
Filyasyon çalışmalarındaki hadiselerde yapılan tahlillerde sosyo-kültürel hayatın öne çıktığını vurgulayan Vali Çeber, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Örneğin tüm Karadeniz’de çabucak hemen herkesin 2 konutu vardır, biri kenttedir birisi de köyündedir. Hafta sonları bir de bu kısıtlamaların olması nedeniyle beşerler perşembeden cumadan köylerine sarfiyat. Rize’de köyler aile köyü üzeredir, köyüne gittiği vakit konutunda beşerler o çekirdek aile olarak durmaz, halası, teyzesi, dayısı yahut komşusu daima bir ortaya gelirler, meskenlerin içerisinde toplanırlar. Kentten köye giderken köye, köyden kente dönerken de kente bu virüsü taşıyabiliyoruz. Karadeniz vilayetleri çok dar alandadır. Öbür bölgelerde 10 bin insan 20 kilometrekare içerisinde toplumsal hayatını devam ettirirken Karadeniz’de ise sıkışık yapısından ötürü 10 bin insan 3-5 bin kilometrekare içerisinde hayatını devam ettirir. Örneğin Rize’de bütün toplumsal hayatımız Atatürk ve Cumhuriyet Caddesi üzerinde, Deniz Caddesi civarında, bütün iktisat ve toplumsal hayat buralarda olur. Biz de önlemlerimizi buna nazaran geliştiriyoruz.”
‘KARADENİZ’E HAS TOPLUMSAL HAREKETLİLİĞİ KISMAMIZ LAZIM’
Önlemlerin alındığını kaydeden Vali Çeber, “Ama şunu iyi hesap etmek lazım Trabzon’daki olay durumu çok riskli iken Gümüşhane’nin rahat olma bahtı yok, Rize’de bu kadar risk varken Artvin’in rahat olma talihi yok. Zira devam eden bir hayat var. Örneğin Trabzon’la Rize ortasında günlük 20-25 bin kişi değişik emellerle gidiyor, geliyor. Lakin bizim buradaki toplumsal hayat bu günlerde bizi en çok zorlayan sorun, çok sıcak kanlıdır Karadeniz insanı. Yani cenaze olduğu vakit herkes daima birlikte koşup sahip çıkmaya çalışır, bir sorun olduğu vakit herkes o sorunu yaşayana yardım etmek için elinden geleni yapmaya çalışır. Bu da çok canlı bir toplumsal hayat ortaya çıkartır, yani daima ortalıkta cıvıl cıvıl gezen insanları görürsünüz. Karadeniz insanına mahsus dediğimiz toplumsal hareketliliği biraz kısmamız lazım. Doğu ve Güneydoğu’da bu kritikliğin olmamasının nedeni toplumsal hayatı zayıflamış olması. Yaz boyunca oraya giden yöre beşerinin artık oradan çekilmesi ve insanların konutlarında iş yerlerinde biraz da havanın tesiriyle sabit bir hayata geçmiş olmasıdır. Karadeniz’de bu yok, her vakit cıvıl cıvıldır. Biz de önlemlerimizi buna nazaran alıyoruz. Kontrollerimize sıkılaştırıyoruz, yeni kararlar alıyoruz, bilim şuramız hem de bizler süreci takip ediyoruz. Daha sert kararlar almamak için elimizden geleni yapıyoruz. Zira önümüzde devam eden bir toplumsal, kültürel, ekonomik hayat var lakin bir taraftan da mevcut kuralları çok daha uyumayı gerektiren bir durum var” diye konuştu.
‘BU TABLO DÜZELECEK’
İnsanların konulan kurallara uyması halinde yeni kararlara gerek kalmayacağını söz eden Vali Çeber, “Ben Karadeniz beşerinin bir şeye inandığı vakit başardığı yapısını bildiğim için kısa vakitte bu tablonun düzeleceğini düşünüyorum. Özveri gösterirsek 1-2 hafta içerisinde iyiye giden bir tablonun görüleceğini kıymetlendiriyoruz. Olay sayılarımız düşüyor fakat hala huzursuz edecek ve önemli gayret edecek seviyelerde. Öbür vilayetler toplumsal yapılarından ötürü çok daha süratli toparlandığı için Karadeniz bölgesi daha riskli bir bölge olarak öne çıkıyor. Kapanma kararları hükümetle, bakanlıklarla, bilim şurası ile istişare ile verilebilecek kararlar. Uzmanların konuşmalarını duyuyoruz, fakat şu anda bize gündem olarak yansımış bir husus değil. Fakat ilgili bakanlıklar bu türlü bir kararı uygun görürse, biz bunu uygulayacak her türlü alt yapıyı hazırlarız. Kapanma ile ilgili bizim gereksinim olarak önerdiğimiz ya da bakanlıklardan bize gelen bir durum mevcut değil” sözlerini kullandı.
Haber7
